Şans oyunları ve fiyat - değer ilişkisi !

Şans oyunlarında ilginç bir terminoloji vardır. Örneğin sayısal loto ya da süper loto gibi oyunlarda “6 bilen” diye bir ifade kullanılır. Bilmek ! bu mümkün mü? Bilmek kelimesinin ne işi var orada? Hafızada varolan birşeyi çağırmıyoruz ki. Tamamen tesadüfi bir durum. Bilmek niye?
Basit: pazarlama stratejisi. Herkes bilmek ister. Bilgi güçtür. Kolay elde edilmez. Ama tabi oyun bir şekilde cazip gösterilecek ya. Neyse....
Sayısal Loto veya Süper Loto gibi şans oyunu adı altında pazarlanan uygulamaların son derece zararlı olduğunu düşünenlerdenim. Sebebine gelince:
Yok efendim kumardır, haramdır v.s. gibi sebeplerle değil. Tamamen mantıklı yaklaşıyorum olay. Kazanmama olasılığınız çok daha fazladır ve katıldığınız her defada zihninize “Başaramadım, Kazanamadım” gibi mesajlar verirsiniz.
Bu deneyim, bilinç altı seviyede bir başarısızlık referansı olarak kayıt edilir. Çünkü kazanamadınız. Olmadı. Birşey yaptınız. Buna umut bağladınız. Ve başarısızlıkla sonuçlandı. Bu bir tecrübedir. Bunun için zaman, emek ve para harcadınız. Miktarı hiç önemli değil. 1 lira da olsa, 100 lira da olsa daha fazla ya da daha az da olsa burada önemli olan ölçü değil. Olayın deneyim boyutu önemli.
Zihin değerlendirmeyi çok basit yapar. Kazandım mı? Kaybettim mi? Bu deneyimin sayısı arttıkça kişi kendi kendisine “ben hiçbirşeyi beceremeyen birisiyim” inancını geliştirmeye başlar. “uğraşıyorum uğraşıyorum ama olmuyor” diye bir düşünce oluşur bilinç altı seviyesinde. Biryerlerde birşeyi başarmak ile ilgili karar vermesi gerektiği zaman, risk alması gerektiği zaman bu bilinç altı seviyedeki gizli kararlar kişiyi etkiler. Çünkü kişinini geçmişi, o her anını, geleceğini etkiler.
Sürekli başarılar elde eden birisinin yeni girişimlerinde de başarılı olması ihtimali daha yüksek olduğundan bunun tersi de geçerlidir. Birsürü “başaramadım” tecrübesi olan birisi, yeni birşeye başladığı zaman onu da başaramayacağına inanarak başlar. İnancı, tüm davranışlarını etkiler. Mücadeleciliğini zedeler.
Şans oyunlarındaki şansınızın ne kadar düşük olduğunu ve katılmak için ödediğiniz bedelin değerini bu şans oyunlarından birisi olan Süper Loto üzerinden kısaca incelemek gerekirse:
Büyük ikramiyenin verildiği sayıların tek bir sırada yer alması olasılığı
54 x 53 x 52 x 51 x 50 x 49 = 18.595.558.800’da bir kadardır.
Onsekizmilyarbeşyüzdoksanbeşmilyonbeşyüzellisekizbinsekizyüzde bir olasılıkla kazanma şansınız var!
Bu demek oluyor ki kazanmanızı garantilemek istiyorsanız bu kadar adet satır şans oyunu oynamanız gerekiyor. Bu durumda bu yazıyı yazdığım 12.11.2009 tarihindeki bedeller üzerinden bir satır 1 lira olduğundan kazanmayı garantilemek için 18.595.558.800 TL tutarında kupon yatırmanız gerekiyor.
Peki bu durumda kazanacağınız para ne kadar? Oyunun kuralı gereği bir kupona birden fazla sayıda ikramiye isabet etmesi durumunda en büyük ikramiye verilir. Yani siz 18.595.558.800 TL harcayıp büyük ikramiyeyi kazanırsanız alacağınız ödeme (şan oyunu birkaç hafta devrettiyse) 9 milyon lira civarında ancak olabiliyor.
Harcadığınız para ile kazandığınız para arasındaki oran
18.595.558.800 / 9.000.000 = 2066
Kazandığınız paranın ikibinaltmışaltı katını harcamış oldunuz. Başka bir deyişle, tüm olasılıkları denemiş olsanız dahi oyunu organize eden kurum sizin kazandığınızın 2066 kat daha fazlasını kazanıyor.
Başka bir ifade ile 1 lira karşılığında oyuna katılarak satın aldığınız bir satırlık numaraların asıl değeri
1 / 2066 = 0,000483987
Kadardır. Kabaca ödediğiniz bedelin 2066’da biri kadar değerde bir karşılık alıyorsunuz.
Yine başka bir deyişle 1 TL’lik ürünü 2066 TL’ye alıyorsunuz.
Bilmiyorum anlaşılır oldu mu?
Her durumda kaybediyorsunuz. Bırakın bunlara umut bağlamayı da işinize gücünüze bakın. Çalışın, uzmanlaşın. Kendiniz kazanın. Çalışıp kazanmaya odaklanırsanız emin olun uzun vadede büyük ikramiyedeki kadar para kazanabilirsiniz. Hatta daha da fazlasını kazanabilirsiniz.
En basitinden büyük ikramiye ile boğazda bir yalı bile alamıyorsunuz. O halde bu kadarcık az tutarlara umut bağlayıp bilincinize birsürü başarısızlık mesajı yaratmanın anlamı var mı?